27 қарашада ақтөбелік Ольга Смирнова қалалық мәдениет үйі алдындағы алаңда рұқсат етілген жалғыз адамдық пикет өткізді. Жарнама саласының қызметкері Смирнова Қазақстан әйелдері зейнет демалысына қазіргідей 63 емес, 58 жасында шығуы тиіс деп санайды.

Ольга Смирнованың өзі биыл 57 жаста. Соңғы жылдары денсаулығы сыр беріп жүргенін айтқан ол өзін «әйелдердің зейнет жасын төмендетуді қолдайтын қозғалыс мүшесімін» деп таныстырды. Айтуынша, бұл қозғалысты Қазақстанның бірнеше қаласында тұратын жүздеген әйел қолдап отыр. Ресми тіркелмеген қозғалыс мүшелері осыған дейін Нұр-Сұлтан мен Алматы қалаларында пикет өткізіп, «Зейнетақы туралы» заңға өзгеріс енгізуді талап еткен.

- Тап осындай пикетті желтоқсан айында да өткізуді жоспарлап отырмын. Билік бұл мәселеге түбінде бір назар аударады деп сенемін. Бұл жалғыз менің проблемам емес, бүкіл қазақстандықтардың проблемасы. Ресми статистикаға сүйенер болсақ, 2019 жылы өз-өзіне қол салғандардың 3,3 пайызы 54 пен 59 жас аралығындағы әйелдер болған. Ал 2020 жылы суицид жасағандардың 5,7 пайызы осы жастағы әйелдер екен. Оның себебі, жасы елуден асқан әйелді ешкім жұмысқа алмайды. Егер ол жалғызбасты әйел болса, тіпті қиын, - дейді Ольга Смирнова.

Қазақстан әйелдерінің зейнет жасын төмендетуді қолдайтын қозғалыс өкілдерінің президент Қасым-Жомарт Тоқаевқа жолдаған онлайн петициясына 157 мыңнан астам адам қол қойған. Петицияны қолдаушылар «Әйелдер зейнет демалысына – 58 жасында, ал мүгедек баласы бар әйелдер 55 жасында шығуы тиіс» деп санайды.

Жалғыз адамдық пикет өткізіп тұрған Ольга Смирнованың жанынан өтіп бара жатқан ақтөбелік Любовь Әлиева зейнет демалысына шыққалы төрт қабырғаға қамалып, ауру-сырқауы көбейіп кеткенін айтады. Өмір бойы мұғалім болған Любовь Әлиева зейнетақы мөлшеріне де разы емес. «Бүйткенше жұмыста жүре бергенім жақсы еді» деген ол Ольга Смирнованы қолдамайтынын айтты.

Ольга Смирнова өткізген жалғыз адамдық пикетті қарапайым киінген бірнеше адам сырттай бақылып, видеоға түсіріп тұрды. Смирнованың сөзінше, пикет алдында желідегі белсенділігі күрт артқан оны Ақтөбе қалалық ішкі саясат бөлімі мен прокурорлар шақырып алып, ескерту жасаған.

Ақтөбе қалалық ішкі саясат бөлімі «Смирноваға пикет өткізу заңдылықтарын түсіндіргенбіз» дейді.

Ольга Смирнова әйелдердің зейнет жасын төмендетуді талап еткен алғашқы пикетіне сырт киімінің қалтасын тігіп тастап, қызын ертіп, талабын қазақ және орыс тілінде плакатқа жазып, тастүйін дайындықпен келген. Онысын «Бақылаушы, құқық қорғаушы органдар тарапынан арандатушылар шығып, қалтама бірдеңе салып жіберер деп қорықтым. Арандатушылар рұқсат етілген пикетті заңсыз митингіге айналдырып жіберуі де мүмкін» деп түсіндірді.

Қазақстанда 2018 жылдан бастап ерлер мен әйелдердің зейнет жасы теңестіріле бастаған. Заңға сәйкес, 2027 жылдан бастап әйелдердің зейнет жасы жыл сайын жарты жылдан көбейеді. Бұрын әйелдер 58 жаста шықса, енді 63 жаста шығатын болады. Ал ерлер зейнетке бұрынғыша 63 жаста зейнетке шығады.

ОҚИ ОТЫРЫҢЫЗ

Нұр-Сұлтанда әйелдердің бұрынғы зейнет жасын қайтаруды талап еткен акция өтті

Бұрынғы банкир Жомарт Ертаев рақымшылықпен түрмеден босап шықты.

Ертаевтың босап шыққанын қылмыстық-атқару жүйесі комитеті растады. Ол пробациялық бақылау есебіне алынған.

"RBK банкіндегі қаржы жымқыру ісі" бойынша айыпталған Жомарт Ертаев 2020 жылы 11 жылға еркіндігінен айырылған. Сот оны 144 млрд теңге қаражатты жымқырды деп танып, мүліктерін кәмпескелеуді бұйырған. Ол түрмеде бес жыл отырған.

Бұл іс бойынша өзге сотталушы кәсіпкер Бақыт Ибрагим 8 жылға сотталған. 2021 жылы Ертаев, Ибрагим мен өзге сотталушылардың үкімі жұмсартылды. Апелляция алқасы Ертаевтың жазасын 11 жылдан 9 жылға қысқартты.

2023 жылы Бақыт Ибрагим түрмеден шықты, бірақ бірнеше айдан кейін пәтерінен өлі күйде табылған. Полиция "өзіне қол салуға итермелеу" бабы бойынша қылмыстық іс қозғаған. Кейін "қылмыс құрамы болмғандықтан" істі тоқтатқан.

Алматыда блогер Мирболат Мырзатайұлы ұсталды. Алматы қалалық полиция департаменті тергеу басқармасы бастығының орынбасары Қайрат Қасымбаев 3 қыркүйекте блогерге араша сұрап, полицияға барған белсенділерге Мирболат Мырзатайұлының ұсталу себебін түсіндірді.

“[Мирболат Мырзатайұлы] Бишуиновқа қатысты ҚР 174-бабымен қылмыстық іс қозғалды” деді ол. Айтуынша, екі күн ішінде тергеу соты оған бұлтартпас жазаны тағайындау мәселесін қарайды,

Журналистің туыстары кешеден бері оның із-түзсіз жоғалғанын айтып, дабыл қаққан еді. Әпкесінің сөзінше, соңғы рет ол жақындарына 2 қыркүйек сағат 16:30 шамасында Талғардан келе жатқанын айтқан. Оның көлігі Талғар трассасындағы экопостың тұрағынан табылды.

Әйелінің сөзінше, Мирболат Мырзатайұлы Алматы облысы Талғар ауылына жер мәселесін түсіру үшін барған. Бірнеше күн бұрын журналист Facebook-тағы парақшасында "шетелдіктерге жер сату" мәселесін қозғап, жазба жариялаған еді. Дегенмен бұл жазбаның журналистің ұсталуына қатысы бар-жоғы белгісіз.

3 қыркүйекте белсенділер, басым бөлігі - желтоқсаншылар, Мирболат Мырзатайұлының ұсталуын белсенділігімен байланыстырып, биліктен оны босатуды талап етіп, қол жинады.

Солтүстік Кореяның Ресейге тағы 6 мың сарбаз жіберу ойы бар. Бұл жөнінде Оңтүстік Корея барлау басқармасының парламент алдындағы есебі кезінде айтылған есептерге сүйенген Yonhap агенттігі жазды.

Агенттіктің жазуынша, Украинаға қарсы соғыста Ресейді қолдаған Солтүстік Корея осымен үшінші рет әскерін жіберейін деп отыр. Былтырдан бері Пхеньян Ресейге шамамен 13 мың әскери қызметкерін жіберген. Оңтүстік Корея барлау басқармасының мәліметінше, шамамен 2 мыңы Ресейдің Курск облысындағы шайқастарда өлтірілген.

Солтүстік Корея басшысы Ким Чен Ын 2 қыркүйекте Қытай басшысы Си Цзинпин және Ресей президенті Владимир Путинмен бірге ортақ шараға қатысу үшін Пекинге барған. Си, Ким және Путин 3 қыркүйекте Екінші дүниежүзілік соғыстың аяқталуына 80 жыл толуына орай өтетін Қытай халықтық-азат ету әскерінің әскери парадын қатар тұрып тамашаламақ.

АҚШ президенті Дональд Трамп өзінің денсаулығы нашарлағаны жөнінде сыбысты жоққа шығарды.

Сейсенбі күні Ақ үйдегі брифинг кезінде журналистердің бірі желіде Трамптың "өзін нашар сезініп тұрғаны" туралы ақпарат тарағанын айтып, сұрақ қойған. Кейбірі оның бірнеше күн жұрт алдына шықпай кеткенін айтып, жамандыққа жорыған.

"Мен оны көрген жоқпын" деді Трамп.

"Бұл өтірік. Мен "маған бірдеңе болыпты" дейтіндей екі күн ештеңе істеген жоқпын. Байден айлар бойы ештеңе істеген жоқ және бәріміз де оның денсаулығы керемет емес екенін білдік, сонда да ешкім ештеңе демеген еді" деді Трамп.

Маусымда Трамп 79-ға толды.

Түркия президенті Режеп Тайып Ердоған Ресей басшысы Владимир Путинмен және Украина президенті Владимир Зеленскиймен сөйлескен соң "екеуі кездесуге дайын емес" деп мәлімдеді. Бұл туралы Reuters агенттігі хабарлады.

Ердоған Қытайда өткен Шанхай ынтымақтастық ұйымының саммитіне барып, Ресей президенті Владимир Путинмен кездескен еді. Екеуі Украинадағы соғысты талқылаған. Түркия басшысы Ердоған Путинмен кездесу алдында Зеленскиймен телефон арқылы сөйлескен.

1 қыркүйекте Үндістан премьері Нарендра Моди де Путинмен Украинадағы соғысты талқылады. Моди да Зеленскийге хабарласқан. Украина президенті Зеленский Үндістан премьері Модиге Ресей басшыларымен кездесуге дайын екенін жеткізген. Ал Моди бұл "сигналды" Мәскеу жаққа жеткізуге уәде еткен еді.

Бұған дейін АҚШ президенті Дональд Трамп та Путин мен Зеленскийді кездестіруге тырысқан. Бірақ Вашингтонның бұл талпынысынан нәтиже шықпады.

Құқық қорғаушылар "саяси тұтқын" деп таныған Тимур Дәнебаев бостандыққа шықты. Бұл туралы құқық қорғаушы Бақытжан Төреғожина хабарлады. Мұны оның інісі Марат Дәнебаев та растады.

Төреғожина Facebook желісінде Тимур Дәнебаевтың видео үндеуін жариялады. Онда ол жұртты сейсенбі және сәрсенбі сайын Көкшетау қаласында өтетін сотқа, азаптау істерінің қаралуына шақырады.

Тимур Дәнебаев әлеуметтік желіде 2022 жылғы Қаңтар оқиғасы кезінде Ұжымдық қауіпсіздік шарты ұйымы (ҰҚШҰ) әскерін Қазақстанға шақырғаны үшін билікті сынап, Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаевты "Алматыға 20 мың бандит шабуылдады" деген сөзі үшін сотқа бермек болған.

Кейін оған әлеуметтік желіде "ұлт араздығын қоздырды" деген айып тағылды. Бұған Өскемен қаласы тұрғынының арызы себеп болған. Сот Дәнебаев Ресейдің Украинамен соғысы тақырыбын сөз еткенде ұлт араздығын қоздыратын сөз айтқан деген ұйғарым жасады. 2023 жылы сот оны үш жылға соттаған.

Дәнебаев өзіне тағылған айыпты жоққа шығарып, апелляциялық шағым түсіргенімен, үкім күшінде қалған.

Қазақстандық құқық қорғаушылар Тимур Дәнебаевты "саяси тұтқындар тізіміне" қосқан. Бірақ Қазақстан билігі елде саяси астармен қудалауға негіз болатын заң жоқ, сол себепті саяси тұтқын жоқ дейді.

Embed Бөлісіңіз

Белсенді Дәнебаев түрмеде азапталды

Embed Бөлісіңіз

The code has been copied to your clipboard.

---

width px height px

---

The URL has been copied to your clipboard

No media source currently available

0:00 0:03:58 0:00

Жүктеп алу

• 240p | 10,3MB
• 360p | 15,5MB
• 480p | 23,3MB
• 720p | 56,1MB
• 1080p | 75,3MB

• 2023 жылғы қыркүйекте әлеуметтік желіде Атбасар қаласындағы колонияда отырған Тимур Дәнебаев пен басқа да сотталған адамдардың соққыға жығылғаны көрінетін видео тараған. Бұл оқиғаға байланысты түрменің 12 қызметкеріне айып тағылып, сот процесі 2024 жылғы шілдеде басталған. Айыпталушылар түрменің ішкі ережесіне сай, тәртіп сақтап, қарсылық көрсеткендерге арнайы құралдар қолдануға мәжбүр болғанын, заң бұзбағанын айтып, өздерін ақтауды сұраған.
• Биыл ақпанда Ақмола облысының қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соты Тимур Дәнебаевты азаптады деп айыпталған түрмедегі 12 қызметкерді ақтаған. Бірақ сәуір айында Ақмола облыстық соты бұл үкімнің күшін жойғаны белгілі болды.

ОҚИ ОТЫРЫҢЫЗ

Түрмедегі жанжал белсенділердің жаза мерзімін ұзартуға әкелуі мүмкін. Бұл арандату ма?

Пекинде іссапармен жүрген Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан-Қытай Іскерлік кеңесіне қатысып, екі тарап жалпы құны 15 млрд доллардан асатын 70-тен аса коммерциялық құжатқа қол қойды. Бұл туралы Ақорда хабарлады.

Кеңесте Тоқаев Қытай Қазақстан экономикасына 27 млрд доллар инвестиция салғанын айтып, "Қытай бизнесінің өкілдері Қазақстаннан сенімді серіктестер таба алатынын" жеткізді.

Бұған қоса, Тоқаев Қытай ұлттық ядролық өнеркәсіп корпорациясының (CNNC) бас директоры Шэнь Яньфэнмен кездесті.

CNNC Қазақстандағы екінші атом электр станциясын салатыны айтылған еді. Тоқаев "тәжірибесі мол әрі технологиясы озық CNNC компаниясымен екінші атом электр стансасының құрылысы табысты жүзеге асырылатынына сенім білдірген". Ақорда екі тараптың кездесуінің нақты детальдарын жарияламады.

Бұдан бөлек Ақорда "Energy China компаниясы Қазақстанның солтүстігі мен оңтүстігін жалғайтын тұрақты электр желілерінің құрылысын жүргізуге ниет танытып отыр" дейді. Тоқаев компания директоры Ни Чжэнмен де кездескен.

Кейінгі кезде Қытайдың Қазақстандағы жобалары мен инвестициясы қарқынды артып келеді. Қытайлық Азия инфрақұрылымдық инвестициялар банкі Жамбыл облысындағы ірі жел электр станциясына, Жезқазған – Қарағанды автокөлік жолы, Көкшетау қаласындағы көпсалалы аурухана құрылысына 2 млрд доллан құйған. Тоқаев Пекинде осы банктің президенті Цзинь Лицюнмен жолығып, "ынтымақтастықды дамыту перспективасын" талқылаған.

Қытайдың Fujian Hengwang Investment компаниясы Жамбыл облысында металлургия зауытын, Jiaxin International компаниясы Алматы облысындағы Бұғыты кенішінде вольфрам кенін өңдеу зауытын, China Glass компаниясы Қазақстанда шыны зауытын салған.

Ақорданың мәліметінше, енді Алматы қаласында Қытайдың көліктерін шығаратын зауыт пен қытайлық электробустар шығаратын BYD компаниясы ашылмақ. Бұдан бөлек Tianjin Rail Transit компаниясы қазір Астанадағы LRT жобасын салып жатыр.

ОҚИ ОТЫРЫҢЫЗ

Путин ақталуға, Си ықпалын арттыруға тырысқан ШЫҰ саммиті

Футболдан Чемпиондар лигасының негізгі кезеңіндегі "Қайрат" пен "Реал Мадрид" арасындағы матч Алматыда өтеді. Бұл туралы үкімет кулуарында спорт және туризм министрі Ербол Мырзабосынов мәлімдеді.

Бұған дейін әлеуметтік желіде алматылық "Қайрат" пен "Реал Мадрид" арасындағы матч Астанада өтуі мүмкін деген сыбыс шыққан еді. Ойын 30 қыркүйек өтеді.

"Алматыдағы [Орталық] стадион - УЕФА-ның төртінші дәрежелі аренасы. Стандартқа сай келеді. Біз ойынды сол стадионда өткізуді жоспарлап отырмыз" деді Мырзабосынов.

УЕФА матчтар өтетін стадиондарды төрт дәрежеге бөледі. Ең жоғарғы төртінші категориялы стадиондарда Чемпиондар лигасының негізгі кезеңінің матчтарын өткізуге жарайды.

Алматының "Қайрат" клубы алғаш рет УЕФА Чемпиондар лигасының топтық кезеңінде ойнайды. Негізгі кезеңдегі қарсыластарымен мына күндері матч өткізеді:

• 18 қыркүйек – "Спортинг" – "Қайрат" (сырт алаңда)
  30 қыркүйек – "Қайрат" – "Реал" (өз алаңынды)
  21 қазан – "Қайрат" – "Пафос" (өз алаңынды)
  5 қараша – "Интер" – "Қайрат" (сырт алаңда)
  26 қараша – "Копенгаген" – "Қайрат" (сырт алаңда)
  9 желтоқсан – "Қайрат" – "Олимпиакос" (өз алаңынды)
  20 қаңтар – "Қайрат" – "Брюгге" (өз алаңынды)
  28 қаңтар – "Арсенал" – "Қайрат" (сырт алаңда).

"Қайрат" іріктеудің шешуші кезеңінде шотландиялық "Селтик" клубынан басым түскен еді.

Суданның батысындағы Дарфур аймағында жер көшкіні тұтас бір ауылды басып қалып, шамамен 1000 адамның өмірін қиды. Африкалық елдің кейінгі тарихындағы ең қасіретті табиғи апаттардың бірін дүйсенбі күні кешке аталған аумақты бақылауда ұстап отырған көтерілісшілер тобы хабарлады.

Қайғылы оқиға жексенбі күні Дарфурдағы Марра тауларындағы Тарасин ауылында болған деді Судан азаттық қозғалысы әскері. Бұл оқиғаға дейін ауылда бірнеше күн бойы жауын жауған.

"Алғашқы мәліметтер бойынша, ауылдың барлық тұрғыны қаза тапқан, олардың саны мыңнан асады. Тек бір ғана адам аман қалған" делінген мәлімдемеде.

Көтерілісшілер тобы ауыл "жермен-жексен" болғанын айтып, БҰҰ мен халықаралық гуманитарлық ұйымдардан мәйіттерді алып шығуға көмек сұрады.

Жергілікті басылым жариялаған бейнежазбаларда таулардың арасындағы тегістеліп қалған аумақта адамдар іздестіру жұмыстарын жүргізіп жүргені көрінеді.

Суданда қазір азаматтық соғыс өршіп тұр. 2023 жылғы сәуірде елдің әскері мен "Жедел қолдау күштері" (RSF) арасындағы шиеленіс ел астанасы Хартумда және өзге өңірлерде ашық қақтығысқа ұласқан еді.

Марра тауларын қоныс еткен Судан азаттық қозғалысы әскері – Дарфур және Кордофан аймақтарындағы белсенді қозғалыстардың бірі. Ол бұл соғыста ешбір тарапты қолдамаған.

Марра таулары — Хартумнан оңтүстік-батысқа қарай шамамен 160 шақырымға созылған жанартаулық тау тізбегі. Бұл аймақ Эль-Фашер маңындағы әскери күштер мен RSF арасындағы ауыр шайқастардан бас сауғалаған босқындар үшін паналау орнына айналды.

Қақтығыс 40 мыңнан астам адамның өмірін қиып, 14 миллионнан астамын баспанасынан айырды. Кейбір отбасылар аштық жайлаған елдің әр тұсында аман қалу үшін шөп жеуге мәжбүр болған.

БҰҰ мен құқық қорғау ұйымдарының айтуынша, қақтығыс кезінде ұлттық сипаттағы жаппай кісі өлтіру, зорлау сияқты ауыр қылмыстар жасалған. Халықаралық қылмыстық сот бұл оқиғаларға қатысты соғыс қылмыстары мен адамзатқа қарсы қылмыстарды тергеуді бастап кеткенін хабарлады.

Тарасин ауылы Марра тауларының орталығында орналасқан. Бұл жанартаулық аймақтың ең биік нүктесі 3000 метрден асады. ЮНИСЕФ-тің дерегінше, ЮНЕСКО мұрасына кіретін бұл тау тізбегі айналасындағы өңірлерге қарағанда салқындау әрі онда жауын-шашын мол түседі. Ол ел астанасы Хартумнан батысқа қарай 900 шақырым жерде орналасқан.

Жексенбідегі жер көшкіні Суданның кейінгі тарихындағы ең қасіретті табиғи апаттардың бірі болды. Елде шілде-қазан айларындағы маусымдық нөсер жауын кезінде жыл сайын жүздеген адам қаза табады.

Қазақстанда мәжіліс пен сенат депутаттары бірлескен отырыс өткізіп, VIII сайланған парламенттің төртінші сессиясын бастады.

"Бүгіннен бастап Парламенттің төртінші сессиясы өз жұмысын бастайды. 8 қыркүйекте Парламенттің бірлескен отырысы өтеді. Онда Президентіміз жылдағы дәстүр бойынша халыққа Жолдауын жариялап, алдымызға жаңа міндеттер қояды" деді парламент мәжілісінің спикері Ерлан Қошанов.

Әдетте парламенттің күздегі сессиясын ел президенті ашатын. Бірақ осы күндері Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Қытайда сапарда жүр. Ол онда ШЫҰ саммитіне қатысып, одан бөлек Қытай компанияларымен келіссөз жүргізді.

Қошанов сессияны президенттің тапсырмасымен ашқанын айтты. Жиынға сенаттың 50 депутаты, мәжілістің 97 депутаты қатысты. Шақырылғандар арасында президент әкімшілігі басшылығы, премьер-министр Олжас Бектенов, мемлекеттік кеңесші Ерлан Қарин және өзге де мемлекеттік орган басшылары болды.

Депутаттар жазғы айларда өңірлерді аралап, сайлаушылармен кездескен.

АҚШ Газа аймағын кемі 10 жылға бақылауға алуды ұсынып отыр. Бұл туралы Washington Post бір құжатқа сілтеп хабарлады. Басылымның жазуынша, жоспар аясында Газадан екі миллионнан астам адамды анклав ішіндегі және сыртындағы қауіпсіз аймақтарға уақытша көшіру қарастырылған.

Газадан кетуге көнген әрбір палестиналыққа бес мың доллар ақша беру көзделген. Сондай‑ақ жаңа жерде төрт жылға дейін үй жалдау ақысы субсидияланбақ, бір жыл бойы азық-түлік берілмек.

Құжат авторларының айтуынша, америкалық траст бір адамның көшкенінен 23 мың доллардай үнемдейді, бұл қаражатты Газадағы уақытша тұрғын үйлерді, тіршілікке қажет қызметтерді ұйымдастыруға жұмсауға болады.

АҚШ президенті Дональд Трамп Газа тұрғындарын өзге жерге көшіру идеясын бірнеше рет айтқан. Араб елдері оның бұл ұсынысын сынға алған.

Израиль қорғаныс әскері (ЦАХАЛ) Газада "Гидеон арбасы" дейтін операция жүргізіп жатыр. Операцияның мақсаты АҚШ пен Еуроодақ террор ұйымы деп таныған ХАМАС тобының қолындағы қалған тұтқындарды босату деп мәлімделген.

Жақында Израильдің 12-телеарнасы ЦАХАЛ-дың "Гидеон арбасы" туралы ішкі есебіндегі мәліметтерді жариялады. Журналистердің айтуынша, бас штаб жетекшісі Эяль Замир жетістік туралы мәлімдеп жүргенімен, құжатта операцияның сәтсіз жүріп жатқаны айтылған.

Жетістіктер қатарында ХАМАС инфрақұрылымы бөлігінің жойылуы, оның басшылығына соққы жасалғаны айтылады. Бірақ сөйте тұра құжатта Израиль әскері көптеген қателік жібергені де сөз болған. Мысал ретінде Израильдің халықаралық қолдауда қағылып жатқанын, тұтқындардың босатылмағанын атап өткен. Авторлардың саралауынша, ХАМАС өз ресурстарынан айырылмай, саяси тұрақтылығын сақтап қалған.

Сәтсіздік себептеріне ретсіз жоспарлау, Газа секторына гуманитарлық жүктерді жеткізу логистикасындағы кемшіліктер, жердегі маневрлердің әлсіздігі және ХАМАС-тың партизандық тактикасымен күресу қабілетінің болмауы жатқызылған.

ЦАХАЛ баспасөз қызметі бұл есептің жариялануына рұқсат берілмегенін айтып, тергеу басталғанын хабарлады. Израиль әскері ресми түрде операция бастапқы мақсаттарына жетіп, екінші кезеңге өткенін мәлімдеді.

Тяньцзиньда (Қытай) өткен Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше елдердің саммитінің қорытынды декларациясы қабылданды. Құжатта ішкі іске араласпай принциптері, біржақты күш қолданбау және біржақты санкция салмау жайлы айтылған.

Елдер қауіпсіздік саласында, жасанды интеллектің дамуына байланысты төнетін қауіптерді жоюда бірге жұмыс істеуге келісті. Бұған қоса, әскери байланысты кеңейтуге уағдаласқан. ШЫҰ мүшелері АҚШ пен Израильдің Иранға соққысын сынға алып, Ауғанстандағы жағдайды тұрақтандыруға қолдау білдіретінін құжатта бекітті.

Декларацияда ядролық қаруды таратпауға келісті. Бұған қоса, әр ел өз аумағындағы интернетті өзі реттейтіні айтылған. Құжатта Украинадағы соғыс жайлы ештеңе айтылмаған. Ал Ресей президенті Владимир Путиннің сөзінше, Мәскеудің Украинадағы соғыс бойынша позициясы – "бір елдің қауіпсіздігі екінші елдің қауіпсіздігіне нұқсан келтірмеуі тиіс".

"Қытай, Үндістан және басқа да стратегиялық серіктестеріміздің Украинадағы дағдарысты реттеуге атсалысып жатқанын жоғары бағалаймыз. Аляскадағы Ресей мен АҚШ арасындағы кездесуде қол жеткізген түсіністік әріқарай жалғасып, Украинадағы бейбітшілікке жол ашады деп үміттенемін" деді Путин саммитте.

Ресей президенті саммит кезінде Украинаның НАТО-ға мүше болуына жол бермеу туралы тағы айтты.

Бүгін, 1 қыркүйекте Путин Украина соғысын Үндістан премьері Нарендра Модимен және Түркия президенті Режеп Ердоғанмен талқылады. Ердоған Қытайға сапары алдында Украина президенті Владимир Зеленскиймен телефон арқылы сөйлескен еді. Моди да Зеленскийге хабарласқан.

Украина президенті Зеленский Үндістан премьері Модиге Ресей басшыларымен кездесуге дайын екенін жеткізген. Ал Моди бұл "сигналды" Мәскеу жаққа жеткізуге уәде еткен.

Үндістан премьері Моди Путинмен кездесу "керемет болғанын" айтып, "Украинадағы соғысты тез аяқтап, тұрақты бейбітшілік орнатуды" атап өтті.

Ал Түркия Ердоған мен Путин арасындағы келіссөзден соң Мәскеуді "сенімді серіктес" деп атап, Түркияның Украинадағы соғысты тоқтатуға көп үлес қосып жатқанын атап өтті.

ОҚИ ОТЫРЫҢЫЗ

Тоқаев ШЫҰ аясында су мәселесін зерттеу орталығын ашуды ұсынды

Украинаның Хмельницк облысында 1 қыркүйекке ауған түні Украина жоғарғы радасының бұрынғы спикері Андрей Парубийді өлтірді деген күдікпен бір адам ұсталды. Бұл туралы ел президенті Владимир Зеленский хабарлады.

Күдіктінің аты-жөні айтылмады. Зеленскийдің сөзінше, ұсталған адамның айтқандары әзірше жарияланбайды. Украина бас прокуратурасы күдікті Львов қаласының 52 жастағы тұрғыны дейді.

Украина ішкі істер министрі Игорь Клименко қылмыс тыңғылықты дайындалғанын, киллер Парубийдің жүретін жолын зерттеп, шабуылды және қашып кету әдістерін жоспарлағанын айтады.

Андрей Парубийді 30 тамызда Львов қаласында атып кеткен еді. Ол 2016 жылдың 14 сәуірінен бастап, 2019 жылдың 28 тамызы аралығында Жоғарғы раданың спикері болған.

Парубий 1971 жылы 31 қаңтарда Львов облысының Червоноград қаласында туған. Львов университетінің тарих факультетін тәмамдаған. 2002 жылдан бері Львов облыстық кеңес төрағасының орынбасары, депутат болған, "Қызғылт революциясына" белсене қатысқан.

2006 жылдың сәуір айы мен 2007 жылдың желтоқсанында "Наша Украина" партиясы атынан Львов облыстық кеңесінің депутаты болып сайланған, 2007 жылы Жоғарғы раданың депутаты болды.

Еуромайдан кезінде ол палаталық лагерь коменданты болып, Майданның өзіндік қорғаныс бөліміне жетекшілік еткен. 2014 жылдың 27 ақпанынан бастап Украина ұлттық қауіпсіздігі мен қорғаныс кеңесінің хатшысы қызметін атқарып келген. Украинаның Еуропа одағына қосылу бойынша да жұмыстар атқарған.

Қытайдың Тяньцзин қаласында өткен Шанхай ынтымақтастық ұйымының (ШЫҰ) саммитінде Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев ұйым аясында Су мәселесін зерттеу орталығын ашуды ұсынды. Бұл туралы Ақорда хабарлады.

"Климат өзгерісі шекара таңдамай, әлемнің көптеген елі мен өңіріне қауіп төндіріп отыр. Нақты қатерлерге, мәселен, шөлейттенуге, құрғақшылыққа, су қоймаларының тартылуына, мұздықтардың еруіне және басқа да экологиялық мәселелерге қарсы күрес стратегиясын бірлесе әзірлеу өзекті. Сондықтан Қазақстанда Шанхай ынтымақтастық ұйымының Су мәселелерін зерттеу орталығын ашуды қолдаймыз" деді Тоқаев.

Бұған қоса, Қазақстан президенті ШЫҰ-ның терроризм, діни экстремизм, есірткі тасымалы, заңсыз көші-қон, киберқылмыспен күрес жөнінде төрт орталық құру бастамасын қолдады.

"ШЫҰ мен Азиядағы өзара сенім шаралары жөніндегі кеңес арасында іскерлік байланыстарды күшейту маңызды деп ойлаймыз. ШЫҰ елдерін Ауғанстанға гуманитарлық, техникалық көмек көрсетуді жалғастыруға шақырамын. Сол арқылы аталған мемлекетті қалпына келтіріп, өңірлік және экономикалық процестерге қатыстыра аламыз. Қазақстан Ауғанстанның бірқатар инфрақұрылымдық және логистикалық жобаларының құрылысына кірісті. Бұл ШЫҰ мемлекеттері арасындағы өзара байланысты күшейтуге мүмкіндік береді" деді ол.

• ШЫҰ-ға қазір Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан, Қытай, Ресей, Беларусь, Үндістан, Иран, Пәкістан мүше. Қытайдағы биылғы саммит АҚШ пен Батыс елдерінің Украинадағы соғысты тоқтатуға талпынып жатқан тұста әрі АҚШ президенті Дональд Трамп сауда тарифын жаппай өсірген шақта өтті.
• Бұған қоса, Орталық Азия елдері мен Ауғанстан су мәселесі шешуге тырысып жатыр. Бірнеше өзен мен су көздерін ортақ пайдаланатын аймақта жаз кезінде қуаңшылық болып, елдер су бөлісе алмай жатады. Былтыр Астанада өткен Орталық Азия елдері басшыларының жиынында да осы мәселе талқыланған. Тяньцзиндегі ШЫҰ саммитінде де Қазақстан басшысы Тоқаев аймақтағы су мәселесін көтеріп отыр.

Семейде 29 тамызда Семей ядролық полигонының жабылған күніне орай жоспарланған "Жара" ("Рана") деректі фильмінің көрсетілімі Арбатта өтпей қалды. Бұл жөнінде бірінші болып фильм авторларына сүйенген Ulysmedia жазды.

Фильм авторы Әйгерім Сейтенованың айтуынша, көрсетілімді ұйымдастырушылар Alikhan Bokeikhan University-мен келіскен. Университетке қарама-қарсы орналасқан Арбаттағы LED-экранды қолдану жоспарланған. Алайда кейін қала әкімдігі іс-шараға рұқсат бермей қойған.

– LED-экран Семей әкімдігіне тиесілі. Бәрі келісілгендей болып еді, ректор да қолдау көрсетті. Сондықтан әкімдікпен бөлек келісу керек деп ойламадық. Жарнаманы бастап жібердік, бірақ өткен аптада, қателеспесем, сенбі күні көрсетілім өтпеуі мүмкін екенін айта бастады. Ал көрсетілімге бір сағат қалғанда ұйымдастырушы Майра Әбеноваға хабарласып, болмайды деді. Себебін түсіндірмеді. “Бәрі тоқтатылады” деп қана айтқан, – деді Сейтенова Ulysmedia басылымына.

"Дом" қоғамдық ұйымының төрайымы Майра Әбенованың сөзінше, ішкі саясат басқармасының қызметкері оған "фильмді көрсетуге болмайды" деп айтқан.

- Ал мен бірден "неге болмайды? себебі қандай?" деп сұрадым. "Полиция рұқсат бермейді" деді. "Полицияның қандай қатысы бар?" дедім. Үндемей тұтқаны қоя салды. Сосын ешкім жауап берген жоқ. Жазбаша да жауап берген жоқ, - деді Майра Әбенова 31 тамызда Азаттыққа.

Азаттық әзірге Семей қаласы әкімдігінен жауап ала алмады.

Фильм авторы шетелде көрсетілім ұйымдастыру өз туған қаласына қарағанда оңай болғанына қынжылысын білдірген.

Фильм ядролық сынақтардың салдарынан зардап шеккен алты әйелдің тағдырын баяндайды. Ондағы кейіпкерлердің бірі балаларынан айырылса, енді бірі онкологиялық дерттің кесірінен ана атана алмаған. Бұл туынды бұған дейін Нью-Йорктегі БҰҰ штаб-пәтерінде, сондай-ақ Женевада, Лондонда, Парижде, Шотландия парламентінде және Германияның бірнеше қаласында көрсетілген.

Майра Әбенова сөз арасында миллиондаған адамды радиациямен улаған Семей ядролық сынақ полигоны жайлы қазақстандықтардың өздері, оның ішінде семейліктер де бар, жөнді білмейтінін, тарихқа немқұрайлы қарауға болмайтынын айтты.

"Мен өзім 29 тамыз қандай күн екендігі жөнінде зерттеу, сауалнама жүргізгенмін. Семейліктер ешкім білмейді. Әйгерім мен Ердәулет Астанада өткізген. Жұрт білмейді. Ешкім білмейді. Мәселе кинода да емес. Полигонның зардабын өзіміз шегіп отырмыз. Өзіміз тарихты білмейміз. Тарихты ұмытсақ не болады?" дейді Майра Әбенова.

Миллиондаған адамды радиациямен улаған Семей ядролық сынақ полигоны 34 жыл бұрын, 1991 жылғы 29 тамызда ресми түрде жабылды. Бірақ қырық жыл бойы жасалған сынақтардың зардабын полигон аймағында тұратын халық әлі күнге тартып келеді. Оларды қорғайтын заң бірнеше рет өзгеріп, көмек те қысқарған.